คำอธิบาย
พญาอนันตนาคราช
เล่ากันว่าองค์ท่านจะมีกายที่ใหญ่โตมหึมามีความยาวไม่สิ้นสุด มี ๑๐๐๐ เศียร ท่านเกิด ทั้งในน้ำและบนบก เกิดจากครรภ์และจากไข่ มีอิทธิฤทธิ์สามารถบันดาลให้เกิดคุณและโทษได้ และท่านสามารถจะแปลงร่างเป็นเทพบุตรหรือเทพธิดารูปร่างสวยงาม กล่าวว่า ทางฝั่งไทยและฝั่งลาวต่างมี กษัตริย์แห่งนาคราช หรือ นาคาธิบดี แยกปกครองดูแล พญาอนันตนาคราช เป็นพญานาคประจำองค์พระนารายณ์หรือพระวิษณุ ผู้เป็นแท่นบรรทมขององค์พระนารายณ์ ที่ครอบครองเกษียรสมุทร (ทะเลน้ำนม) เป็นพญานาคราชที่อยู่ในตระกลูฉัพพะยาปุตตะมีพระวรกายเป็นสีขาว ปล้องพระนาภี(ท้อง)และพระเศียรเป็นสีทอง มีพระมเหสีคือนางพญาอุษาอนันตนาวดี
เป็นพญานาคิณีประจำองค์พระแม่ลักษมี ซึ่งพระแม่ลักษมีนี้เป็นพระมเหสีของพระนารายณ์หรือพระวิษณุ
เป็นพญานาคิณีที่อยู่ในตระกลูวิรูปักขะที่มีพระวรกายเป็นสีทองทั้งองค์ รวมทั้งปล้องพระนาภี(ท้อง)และพระเศียรก็เป็นสีทอง “อนันตนาคราช”หรือ “เศษะนาค” ราชาแห่งเหล่านาค เป็นพญานาคที่ลอยอยู่ในจักรวาล หรือบนเกษียรสมุทร เพื่อเป็นที่ประทับของพระนารายณ์ บางครั้งมีห้าเศียร เจ็ดเศียร หรือพันเศียร แต่ละเศียรสวมมงกุฏเพื่อแสดงความยิ่งใหญ่ เชื่อกันว่าราชาแห่งนาคนี้เป็น “อธิเศษะ” หรือเศษะแรกของโลก คือเป็นต้นกำเนิดแห่งนาคทั้งปวง เมื่ออธิเศษะแผ่ตัวออก เวลาจะดำเนินไป ส่งผลให้สิ่งมีชีวิตก่อเกิดขึ้นมา และเมื่อกลับมาขดตัว จักรวาลจะหยุดนิ่งทันที
พญาอนัตนนาคราช เป็นพญานาคราชที่มีความสำคัญมากพระองค์หนึ่งในการปกครองระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์
ซึ่งพระมหากษัตริย์เปรียบสมมติเทพ และเทพที่ถูกสมมติก็คือ องค์พระนารายณ์ หรือพระวิษณุ นั่นเองเพราะฉะนั้น พระมหากษัตริย์ตามลัทธิเทวาราชา
จึงแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ ระหว่างพระนารายณ์ กับ พระยาอนันตนาคราช อย่างชัดเจน
พญานาคเกิดได้ทั้ง 4 แบบ คือ
– เกิดแบบโอปปาติกะ เกิดแล้วโตทันที ผุดเกิดสำเร็จเป็นตัวเป็นตน เช่น พรหม เทวดา เปรต หรือสัตว์นรกทั้งปวง
– เกิดแบบสังเสทชะ เกิดในสิ่งที่หมักหมมในเปลือกในตม ในที่ชื้นแฉะหรือด้วยเหงื่อไคลโดยไม่อาศัยฟองไข่ และครรภ์ของมารดาคือเกิดนอกครรภ์ เช่น หนอนหรือเชื้อแบคทีเรีย
– เกิดแบบชลาพุชะ เกิดจากครรภ์ อย่างสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนม
– เกิดแบบอัณฑชะ เกิดจากฟองไข่
ตั้งนะโม 3 จบ
“นะติตัง พญามะ นาคะ อภินัง นาคา สาธุโนภันเต ยะมะ ยะมะ”
กายะวาจาจิตตัง อะหังวันทา
นาคาธิบดี ศรีสุทโธ
วิสุทธิเทวา ปูเชมิ ( 3 ครั้ง )
คาถาบูชาเจ้าปู่พญานาคาธิบดีศรีสุทโธ
นะโมตัสสะภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ 3 จบ
กายะ วาจะ จิตตัง อะหังวันทา นาคาธิบดีศรีสุทโธ วิสุทธิเทวาปูเชมิ
ทุติยัมปิ กายะ วาจะ จิตตัง อะหังวันทา นาคาธิบดีศรีสุทโธ วิสุทธิเทวาปูเชมิ
ตะติยัมปิ กายะ วาจะ จิตตัง อะหังวันทา นาคาธิบดีศรีสุทโธ วิสุทธิเทวาปูเชมิ
เมตตัญจะมหาลาโภปิโยนาคะ ขันธปริตตัง (คาถาขอทรัพย์พญานาคราช)
นะโมตัสสะภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ 3 จบ
กายะ วาจะ จิตตัง อะหังวันทา นางพญานาคิณีศรีปทุมมา วิสุทธิเทวีปูเชมิ
ทุติยัมปิ กายะ วาจะ จิตตัง อะหังวันทา นางพญานาคิณีศรีปทุมมา วิสุทธิเทวีปูเชมิ
ตะติยัมปิ กายะ วาจะ จิตตัง อะหังวันทา นางพญานาคิณีศรีปทุมมา วิสุทธิเทวีปูเชมิ
เมตตัญจะมหาลาโภปิโยนาคะ ขันธปริตตัง (คาถาขอทรัพย์พญานาคราช)