Description
พระฤาษีกไลยโกฏิ เป็นบุตรของพระมุนีอิสีสิงค์ เมื่อก่อนท่านมีหน้าเป็นมนุษย์ปกติ ท่านได้บำเพ็ญพรตอยู่ในป่า เมืองพัทวิสัย บำเพ็ญพรตมานาน ไม่เคยเห็นมนุษย์มาก่อน บิดาที่เป็นทั้งพ่อและอาจารย์ได้สั่งตักเตือนกับพระฤาษีกไลโกฏ
ว่า “อย่าจับต้องสัตว์เขาอ่อน สัตว์ที่มีเขาอยู่บนอก” ท่านบำเพ็ญตบะอย่างแรงกล้า จนฝนตกต้องไม่ตรงฤดูกาลถึง ๓ ปี
ร้อนไปถึงท่านเจ้าเมืองท้าวโรมพัตตัน จึงได้ให้พระธิดาชื่อ นางอรุณวดี ไปทำลายตบะโดยการกอด ลูบไล้
พระฤาษีกไลโกฏ ลืมคำบิดาได้เผลอจับอกนางอรุณวดี ท่านติดใจในกามรสจึงได้ย้ายเข้ามาอยู่ในเมืองพัทวิสัยกับชายา หลังจากนั้นฝนก็ตกต้องตามฤดูกาลและหน้าท่านก็กลายเป็นหน้าเนื้อ
เหมือนกับที่เห็นในรูปเคารพในปัจจุบัน
พระฤาษีองค์นี้มีลักษณะพิเศษคือ เป็นพระฤาษีหน้าเนื้อ นับเป็นมหาฤาษีผู้ทรงตบะสูงส่งท่านหนึ่ง ท่านมีนามในตำราต่างๆ ว่า พระฤาษีฤษยะสฤงค์ หรือ พระฤาษีอิสีสิงค์ ตามตำราว่าเป็นบุตรของ พระฤาษีพิภาณฑกมุนี และเป็นหลานของ พระฤาษีกาศยปมุนีซึ่งเป็นหนึ่งในฤาษีที่ทำพิธีอัศวเมธ เพราะฉะนั้นจึงเรียกได้ว่าพระฤาษีกไลยโกฏิองค์นี้สืบเชื้อสายมาจากตระกูลฤาษีโดยแท้
